Drukuj tablicę Pobierz pdf

Poznaj lokalną historię – utworzenie miejsca poświęconego działaczowi społecznemu Franciszkowi Mleczce

Opublikowano 02/18/2019 przez użytkownika biuroprzedgorze

Urodził się w Łysej Górze, w rodzinie chłopskiej Wiktora Mleczki i Wiktorii z Drużkowskich. Edukację rozpoczął w czteroklasowej szkole w Łysej Górze. Dzięki ogromnym wyrzeczeniom i ofiarności rodziny, kontynuował naukę w gimnazjum im. hetmana Jana Tarnowskiego w Tarnowie. Po uzyskaniu matury w 1926 r., podjął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które ukończył w 1930 roku. Finansowe wsparcie rodziny nie było wystarczające, więc ratował swój budżet korepetycjami. Potrafił godzić obowiązki z działalnością publicystyczną i pracą w ludowym ruchu młodzieżowym Wici. Po uzyskaniu tytułu magistra podjął pracę na Kresach Wschodnich jako nauczyciel języka polskiego, języków klasycznych oraz historii. Następnie przyjął funkcję instruktora oświaty pozaszkolnej w krzemienieckim inspektoracie oświaty, a także referenta do spraw samokształcenia w warszawskim Instytucie Oświaty Dorosłych. Dla poznania wzorcowego systemu oświaty pozaszkolnej oddelegowano go do Szwecji.

W roku 1938 obronił pracę doktorską na UJ i zamierzał uzyskać habilitację. Jego karierę przerwała II Wojna Światowa, której wybuch zastał go w stolicy. Po kapitulacji Warszawy powrócił do rodzinnej miejscowości, gdzie zaangażował się w organizację tajnego nauczania. Działał pod pseudonimem Ruta. Mimo niebezpieczeństwa uczono w tym okresie wiele osób, przeprowadzając nawet egzaminy maturalne.
Po wojnie zaangażował się w organizację szkolnictwa i oświaty. Współtworzył gimnazjum oraz liceum w Brzesku. Zrezygnował z możliwości zrobienia kariery w resorcie edukacji. Wbrew licznym doradcom, wrócił do ukochanej Łysej Góry, aby podjąć się pracy nad gruntownym przekształceniem rodzinnej wsi. Swoim przykładem, osobistym zaangażowaniem i ofiarnością potrafił porwać ludzi do wielkiego wysiłku i pracy społecznej. Wspólnym działaniem przeprowadzono elektryfikację i gazyfikację wsi, zbudowano drogi. Przekleństwo okolicy, jakim w oczach rolników była lepka, gliniasta gleba, stała się źródłem dostatku po założeniu Ceramicznej Spółdzielni Przemysłu Ludowego i Artystycznego Kamionka. Łysogórska Kamionka była przez wiele lat wizytówką wsi w Polsce i na świecie. Wyroby ceramiczne zdobiły wiele prestiżowych lokalizacji, do tej pory widnieją m.in. w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie, czy też krakowskim kinie Kijów. Ogólnopolski prestiż uzyskała zorganizowana i prowadzona przez niego w latach 1956-1977 Szkoła Rzemiosł Artystycznych.

Franciszek Mleczko był inicjatorem powstania we wsi spółdzielni zdrowia z własną lecznicą, która w owych czasach była drugą w Polsce tego typu placówką. Z jego inspiracji powstał Zespół Pieśni i Tańca Kamionka, koncertujący w Polsce i po świecie oraz klub sportowy Kłos. Dzięki Jego staraniom wybudowano pocztę, przedszkole, remizę strażacką, amfiteatr. Zbudowano obiekty sportowe oraz nową szkołę podstawową, a także założono spółdzielnię mieszkaniową. Wieś przekształciła się z odciętej od świata osady w nowoczesną miejscowość, którą wizytowała słynna kosmonautka Walentina Tierieszkowa i delegacje zagraniczne.
W latach 1962-1971 pełnił funkcję posła związanego ze Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym, z dalszym pożytkiem dla wsi i regionu. Pracował kolejno w komisjach: Przemysłu Lekkiego, Rzemiosła i Spółdzielczości Pracy, Budownictwa i Gospodarki Komunalnej oraz Kultury i Sztuki. W latach osiemdziesiątych powołano go do Trybunału Stanu. Wspomnienia, poglądy oraz historia działalności dra Franciszka Mleczki znalazły trwały zapis w książkach jego autorstwa: Wieś rodzinna wzywa 1963, Rozeznania wiejskie 1974 i Sektor R jak rodzina 1980. Za działalność pedagogiczną i społeczną uhonorowany został odznakami Zasłużony Nauczyciel i Zasłużony Działacz Ruchu Spółdzielczego, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski oraz wieloma innymi odznaczeniami państwowymi.

Był idealistą, dla którego celem życia stała się bezinteresowna i ofiarna działalność dla pożytku społecznego.
Głosi to inskrypcja na jego nagrobku w Łysej Górze:

„ŻYCIE, WIEDZĘ I UMIEJĘTNOŚCI POŚWIĘCIŁ SWOJEJ RODZINNEJ WSI.”