Drukuj tablicę Pobierz pdf

Zachowanie dziedzictwa lokalnego - 125 lat budynku szkolnego w Okocimiu, wydanie okolicznościowego folderu

Opublikowano 10/22/2022 przez użytkownika biuroprzedgorze

Ocalić od zapomnienia

Większość członków Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Okocimskiej to absolwenci „okocimskiej podstawówki”. Stąd też pomysł, aby 125 lat od wybudowania szkoły oraz w 25. rocznicę powstania Stowarzyszenia przybliżyć mieszkańcom Przedgórza historię tej zacnej placówki edukacyjnej.

Po raz pierwszy historia szkoły została spisana w kronice szkolnej w roku 1936 przez ówczesnego kierownika Pawła Chmiołę. Autor nie wskazuje jednak, na czym oparł swoje informacje dotyczące początków szkolnictwa w Okocimiu. Można domniemywać, że wymieniony tam Mateusz Nowak w rzeczywistości nazywał się Maciej Nowak i był ojcem Kazimierza Nowaka, a zarazem dziadkiem Juliana Nowaka, późniejszego polskiego premiera. Nowakowie zamieszkiwali w centrum Okocimia i byli zamożnymi gospodarzami. Maciej i Rozalia byli fundatorami figurki Matki Boskiej, usytuowanej przy ul. Goetzów Okocimskich, w pobliżu remizy OSP. Świadczy o tym napis na cokole figurki oraz data, rok 1860. Niestety, cokół wskutek erozji materiału uległ zniszczeniu, ale treść epigrafu zachowała się dzięki wykonanej wcześniej fotografii. Kazimierz Nowak był członkiem Rady Szkolnej Miejscowej, wójtem Okocimia i posiadał elementarne wykształcenie. Córka Kazimierza Nowaka, Salomea, wyszła za Bronisława Seidla, nauczyciela i kierownika tutejszej szkoły. Mieszkała w Okocimiu w domu rodzinnym Nowaków aż do śmierci w roku 1961. Z przekazów ustnych wiadomo, że była osobą wykształconą i posiadała dużą wiedzę, dotyczącą historii miejscowości, która mogła zostać wykorzystana do spisania historii szkoły.

Historia szkolnictwa w Okocimiu jest związana z dziejami rodu Goetzów. Pierwszy z nich, Jan Ewangelista, ufundował pierwszy budynek szkolny, który istnieje do dzisiaj, znajduje się po przeciwnej stronie kościoła parafialnego. Szkoła wykorzystywała go na cele edukacyjne aż do lat siedemdziesiątych XX wieku, ale również znajdowały się w nim mieszkania dla nauczycieli. Ostatecznie został skomunalizowany i sprzedany, stanowiąc obecnie własność prywatną.

Jan Albin Goetz jest fundatorem szkoły, powstałej dla uczczenia 50–lecia założenia miejscowego browaru. Natomiast dzięki Antoniemu, ostatniemu z rodu, nadbudowano piętro placówki. Obecny kształt szkoła otrzymała w 2007 roku, po wybudowaniu sali gimnastycznej, powstałej wspólnym wysiłkiem samorządu gminnego oraz Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Okocimskiej.
Okocim nie posiada zbyt wielu obiektów, które można zaliczyć do kategorii zabytków. Jednym z nich jest budynek szkoły nie tylko z racji swojego wieku, ale również ciekawej formy architektonicznej, której twórcą był nazywany polskim Gaudim Teodor Talowski, jeden z najwybitniejszych galicyjskich architektów przełomu XIX i XX wieku.

Na przestrzeni ponad wiekowej historii mury okocimskiej szkoły opuściło wielu absolwentów, którzy zasługują na uwagę z racji swoich osiągnięć naukowych i pełnionych funkcji. Niniejsze opracowanie, mające na celu popularyzację wiedzy o lokalnej historii, pragnie jednocześnie zachęcić do dalszych badań w tym zakresie.